Περί κουλτούρας (αγγλικής)

Θέλεις να έρθεις σε μια ξένη χώρα. Πες οτι την έχεις την γλώσσα. Η γλώσσα αποτελεί ένα μόνο -σημαντικότατο- κομμάτι της κουλτούρας ενός λαού. Αν την αποκωδικοποιήσεις, καθώς και το context που αυτή εκφράζεται μπορείς να καταλάβεις πολλά για ένα λαό, το πώς σκέφτεται, να αιτιολογήσεις την συμπεριφορά του και να κατανοήσεις ένα κομμάτι της κουλτούρας του. Ποιά είναι όμως τα βασικότερα χαρακτηριστικά της κουλτούρας αυτού του λαού που εμείς λέμε Άγγλοι (=agloi=ugly???). Και είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε τους Άγγλους από τους Ουαλούς, τους Σκωτσέζους ή τους ΒορειοΙρλανδούς γιατί ναι μεν ολοι Βρετανοί λέγονται αλλά οι διαφορές τους είναι μεγάλες σε ορισμένα θέματα. Anyway στην Αγγλία ζώ τώρα για τους Άγγλους θα γράψω.

Βέβαια μην  περιμένετε σε ένα post ενός οποιουδήποτε blog ή ακόμα σε και σε άλλα site να διαβάσετε κάτι και μετά να πείτε ΟΚ τώρα κατανοώ την κουλτούρα και τη νοοτροπία των Άγγλων. Δεν είναι μαθηματική εξίσωση. Είναι ένα δυναμικό και ευμετάβλητο χαοτικό σύστημα που όμως επηρεάζεται από κάποιες μεταβλητές τις οποίες ναι μεν είναι καλό να γνωρίζεις (έρευνα σε internet, βιβλία, κτλ) αλλά φυσικά πρέπει να ζήσεις σε μια χώρα και να συναναστραφείς με τους ανθρώπους της για να πείς οτι αρχίζεις και καταλαβαίνεις κάποια από τα χαρακτηριστικά αυτού του λαού. Ποτέ δεν πρόκειται να το κατανοήσεις πλήρως. Δεν είναι και η φύση του αυτή. Εδώ ακόμα τη νοοτροπία και την κουλτούρα της ίδιας μας της χώρας δεν ξέρουμε 100% που λέει ο λόγος (;). Οπότε εννοείται οτι και εγώ δεν είμαι ειδικός της Αγγλικής κουλτούρας ή σκέψης, κάθε άλλο μάλιστα θα μπορούσατε να πείτε οτι έχω πλήρη μεσάνυχτα. Αλλά ο λόγος που τα γράφω αυτά είναι επειδή πραγματικά μου κέντρησε το ενδιαφέρον να μάθω κάποια βασικά στοιχεία της κουλτούρας των συναδέλφων και των φίλων μου, τις σκέψεις τους, τις συνήθειες του, τα κολλήματα και τους άγραφους κανόνες συμπεριφοράς και πρωτόκολλα. Οπότε έψαξα και βρήκα ένα βιβλιαράκι που σας το προτείνω αλλά υπάρχουν και άλλα πολλά που ίσως βοηθήσουν. Αλλά το συγκεκριμένο είναι μια καλή αρχή: Britain – Culture Smart! The Essential Guide to Customs & Culture.

Μέσα στο μαγικό πραγματικά αυτό μικρό βιβλιαράκι υπάρχει από ένα σύντομο ιστορικό της χώρας μέχρι και την κουλτούρα της pub, από το τί θεωρεί ο μέσος Άγγλος σαν πρέπον μέχρι το τί συνήθειες έχουν στο φαγητό. Γνώμη μου; Απαραίτητο εγχειρίδιο για όποιον θέλει να ζήσει στην Αγγλία. Τα top 10 ας πούμε του βιβλίου;

1. Ειρωνία και αυτοσαρκασμός. Οι άγγλοι λατρεύουν να αυτοσαρκάζονται, έχουν απίστευτο χιούμορ, λατρεύουν stand up comedy και γενικά τις κωμωδίες και έχουν τρομερή αίσθηση της ειρωνίας αλλά όχι με την κακή έννοια. Είναι πολύ ακομπλεξάριστοι και αυτό ίσως φανεί περίεργο σε έναν ξένο, ακόμα και προσβλητικό. Αλλά γενικά δεν εννούν πάντα αυτό που λένε.
2. Έχουν αυτό που λέμε το αίσθημα της εμπιστοσύνης. Σε σημείο ευκολόπιστου. Αν τους πείς κάτι θεωρούν οτι τους λες την αλήθεια. Στην τράπεζα, στις δημόσιες υπηρεσίες, στον γιατρό, στην δουλειά, παντού αν τους πεις κάτι για σένα θα το πιστέψουν γιατί είναι καλόπιστοι. Είναι κάτι το απίστευτο για εμάς τους Έλληνες που πχ θέλουμε για μια βεβαίωση από το Δήμο 300 δικαιολογιτικά και αποδεικτικά. Εδώ απλά σε πιστεύουν και σε εξυπηρετούν. Αλλά δεν είναι κορόιδα. Αν τους λες ψέμματα αργά ή γρήγορα θα σε βρούν και από τιμωρίες δεν αστειεύονται.
3. Τους τρελλαίνει η τάξη, η δικαιοσύνη και είναι ‘πορωμένοι’ με την χώρα τους. Όχι εθνικιστές, αφού αυτοσαρκάζονται τρομερά, αλλά είναι τιμή τους και καμάρι τους που είναι Άγγλοι (προσοχή όχι Βρετανοί) που έχουν τη Βασίλισσα τους και γενικά έχουν μια τρέλα με οτιδήποτε αγγλικό (πχ σημαία). Κατάλοιπο της πάλαι ποτέ αυτοκρατορίας αυτή η αίσθηση του μεγαλείου της χώρας. Και ενίοτε μιας ανωτερότητας που σου βγάζουν με τα λόγια τους. Θεωρούν τους εαυτούς τους, το λαό τους σπουδαίο και ίσως ανώτερο από τους άλλους αλλά πάλι όχι με τη ρατσιστική έννοια. Όπως πχ θεωρούμε οι Έλληνες οτι εμείς και κανείς άλλος, οτι όταν εμείς τρώγαμε γύρο οι άλλοι τρώγανε βελανίδια που λέει και ο Βελόπουλος. Το αίσθημα επίσης της τάξης (order) και της δικαιοσύνης είναι τρομερά έντονο. Δείτε πχ το κόλλημα που έχουν με τις στολές (από τα παιδάκια στο σχολείο μέχρι το κάθε ξεχωριστό λειτουργό ή τον ταχυδρόμο ακόμα).
4. Δεν έχουν σύνταγμα! Και όμως δεν έχουν. Έχουν ένα δυναμικό σύστημα νόμων ανάλογα με τις εποχές, τις ανάγκες και την ιστορία! Επίσης η Βασίλισσα είναι τυπικά, αρχηγός κράτους σε 15 Commonwealth χώρες (όπως ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Ν.Ζηλανδία και η Τζαμάικα). Και κυρίως οι μεγαλύτερες γενιές, την έχουν τη Βασίλισσα μην βρέξει και μη στάξει. Μάλιστα το διάστημα που είμαι και εγώ εδώ, επειδή είναι το Jubilee (60 χρόνια βασιλίας) τώρα πρότεινε ένας MP (βουλευτής) να δώσουν όλοι οι Βρετανοί από 1 λίρα έτσι ώστε να μαζευτούν 60 εκατομμύρια για να της αγοράσουμε λέει δώρο ένα γιώτ που τόσο της λείπει!!!
5. Λόγω του ιδιαίτερου κλίματος τα κρέατα, τα λαχανικά, τα φρούτα και τα δημητριακά στο νησί είναι πραγματικά φανταστικά. Φοβερή ποιότητα και σε αφθονία. Το πρόβλημα που η αγγλική κουζίνα είναι τόσο παρεξηγημένη είναι οτι μέχρι πρόσφατα τους Άγγλους δεν τους ενδιέφερε το πώς θα φάνε, δηλαδή το σωστό μαγείρεμα και η παρουσίαση αλλά απλά να φάνε και να τελειώνουνε. Και υπάρχει ακόμα αυτή η νοοτροπία, αφού τα ετοιματζίδικα κάνουν θραύση. Δεν ‘αγαπάνε’ την διαδικασία του φαγητού όπως πχ οι Έλληνες. Δεν υπάρχει ‘Καλή όρεξη’ στα Αγγλικά. Αυτό βέβαια αλλάζει σιγά-σιγά με όλους αυτούς τους διάσημους σεφ (Jamie Oliver, Gordon Ramsay, κτλ) και η κουζίνα έχει βελτιωθεί αρκετά ενώ υπάρχουν πραγματικά άπειρα καλά εστιατόρια. Βέβαια παράδοση παραμένει το fish & chips και το φαγητό της pub
6. Fact: Οι Άγγλοι όταν τρώνε έχουν τρόπους, οι μερίδες είναι μικρές γιατί δεν πρέπει να μένει τίποτα στο πιάτο (!), ισχύει το dress code οπότε αν είναι να πάς για φαγητό έξω ρίξε μια ματιά στο site για το dress code και επίσης θεωρούν το service (εστιατόρια, ξενοδοχεία, pubs και οτιδήποτε έχει να κάνει με service) κάτι το σχετικά ‘υποτιμητικό’ και γι’αυτό θα δείτε στα McDonalds, στα τηλεφωνικά κέντρα, στα λεωφορεία, στα ξενοδοχεία ως επί το πλείστον ξένους (Ινδούς, Πακιστανούς, κτλ)
7. Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί οι Άγγλοι δεν είναι τόσο καλοί στα ομαδικά αθλήματα (πχ ποδόσφαιρο); Για τους Άγγλους λοιπόν σημασία έχει η συμμετοχή στον αγώνα, ο αθλητισμός σαν έννοια και όχι σαν αυτοσκοπός και για το λόγο αυτό δεν έχουν τόσο έντονη την ιδέα του ‘killer instinct’ που έχουν οι άλλοι λαοί
8. Το ‘Sorry’ και το ‘Thank you’ το έχουν όπως εμείς το ‘μαλάκα’. Ψωμοτύρι δηλαδή. Παντού ένα μόνιμο Sorry ακούς. Ακόμα και κάποιον κατά λάθος να σκουντήξεις στο δρόμο, Sorry αυτός θα σου ζητήσει. Είναι ευγενικός λαός αλλά θα έλεγα στα όρια της τυπολατρείας και δεν το εννοούν πάντα
9. Έχουν απίστευτη τρέλλα με τα οικόσιτα ζώα. Πάνω από 7 εκατομμύρια σκυλιά και 6 εκατομμύρια γάτες….απίστευτο;
10. Τελειώνω με ένα quote από το τέλος του βιβλίου: “The British continue to be stubborn but courteous, funny but infuriating, friendly but slow to make friends. Britain remains a remarkable and fascinating conundrum-to itself as well as to the outside world.”

Κυριακή βράδυ ολοκληρώνω το post αυτό, σπίτι μετά από ένα υπέροχο ΣΚ. Κρίμα πραγματικά που είμαστε τόσο υποανάπτυκτη χώρα και δεν μπορούν οι Έλληνες του εξωτερικού να ψηφίσουν στις εθνικές τους εκλογές. Λες και εμείς δεν είμαστε Έλληνες, δεν έχουμε συγγενείς στην Ελλάδα, ούτε φίλους. Λες και φυτρώσαμε στο εξωτερικό. Τέλος πάντων. Μέχρι τις εκλογές θα γράψω την άποψη μου γιατί αν δεν τα βγάλω από μέσα μου θα εκραγώ.

Καλό σας βράδυ και καλή εβδομάδα (πρωτομαγία στην Ελλάδα ε; εδώ δεν έχει αργία τώρα αλλά στις 7/5-Early May Bank Holiday)