2. Βιογραφικό
Και μπαίνουμε στο ψητό! Το έχεις πάρει απόφαση. Τα έχεις ζυγίσει, τα έχεις συζητήσει και αποφάσισες μόνος σου ή με την οικογένεια σου να αναζητήσεις την τύχη σου στην ξενιτιά. Στο νησί εδώ πάνω ψηλά ή οπουδήποτε αλλού. Αλλά εγώ μόνο για το νησί μπορώ να μιλήσω. Και θα αρχίσω με αυτά που έγραφα και στο Going2UK: “Στο βιογραφικό για Αγγλία ισχύουν ειδικοί και ξεχωριστοί κανόνες απ’ότι έχεις συνηθίσει στα Ελληνικά βιογραφικά.” Και αυτό είναι αλήθεια! Αλλά τί ακριβώς είναι αυτό που πρέπει να προσέξεις στο βιογραφικό σου και ποιοί οι βασικότεροι κανόνες; Υπάρχουν άπειρα βιβλία και sites που τα λένε καλύτερα από μένα. Εγώ απλώς θα γράψω τη δική μου εμπειρία και αν θέλεις φίλε μου πραγματικά να βρείς δουλειά στο εξωτερικό και βιβλία πρέπει να αγοράσεις και ώρες ατελειώτες να περάσεις στο google και άλλα πολλά γιατί εδώ ακριβώς κρύβεται το μυστικό της επιτυχίας, κατά την ταπεινή μου άποψη πάντα:
Το βιογραφικό (CV) είναι το βασικό εργαλείο που πουλάς το προιόν που λέγεται ΕΣΥ! Ναι πρέπει να δείς τον εαυτό σου σαν ένα προϊόν που πρέπει ο άλλος ο πελάτης (να αγοράσει). Και για να το ‘αγοράσει’ θα πρέπει να πειστεί οτι σε χρειάζεται! Αυτός που βάζει μια αγγελία για θέση εργασίας, την βάζει γιατί έχει ανάγκη από κάποιον να του δώσει αξία, να του κάνει μια δουλειά, έχει ένα πρόβλημα και ψάχνει μια λύση! Θέλει να πληρώσει κάποιον για να του προσφέρει ένα έργο. Γιατί λοιπόν να μην κάνεις ΤΑ ΠΑΝΤΑ να αποδείξεις οτι εσύ μπορείς να του δώσεις λύση στο πρόβλημα του; Υποτίθεται την θέλεις την δουλειά αυτή έτσι; Και πολύ μάλιστα! Υπάρχει κανένας λόγος να μην κάνεις ό,τι περνάει από το χέρι σου για να πάρεις την θέση εσύ; Αλλά τί πρέπει να κάνεις για αυτό;
Καταρχάς προτού κάτσεις και γράψεις το βιογραφικό σου και το στείλεις, πρέπει να είσαι ρεαλιστής. Δεν μπορεί ο άλλος να ζητάει πυρηνικό φυσικό και εσύ να είσαι χημικός και να περιμένεις να πάρεις τη θέση. Δεν γίνεται να ζητάει 5 χρόνια εμπειρία σαν στέλεχος και εσύ που μόλις τελείωσες το πανεπιστήμιο να περιμένεις να σε διαλέξει. Τζάμπα κόπος. Ρεαλιστής σίγουρα αλλά θέλει και θάρρος έτσι; Αν η θέση είναι μια που πιστεύεις οτι έχεις τα βασικά προσόντα και οτι μπορείς να προσφέρεις αξία (add value) τότε χτύπα την! Και το βασικότερο εργαλείο που θα πουλήσεις τον εαυτό σου είναι το βιογραφικό. Συνοδεία ενός καλού cover letter αλλα αυτό θα είναι το 4ο wiki μου.
Καλό θα ήταν να έχεις ένα βασικό βιογραφικό (template) το οποίο θα ανανεώνεις τακτικά και θα χρησιμοποιείς σαν baseline για τα βιογραφικά που θα στέλνεις. Γιατί φυσικά κάθε νέα εργασία = νέο βιογραφικό. Έστω μια λέξη διαφορετική που λέει ο λόγος. Οργανώσου! Κάνε ένα κοινόχρηστο cloud φάκελο (www.dropbox.com) και αποθήκευε εκεί όλα τα βιογραφικά και τα έγγραφα σου για να έχεις από παντού πρόσβαση. Πίστεψε με είναι εξαιρετικά σημαντική η οργάνωση σου. Και πάμε στο ψητό: πώς γράφουμε ένα βιογραφικό. Όπως έγραψα και στο κεντρικό κείμενο του Going2UK, οι βασικότεροι κανόνες κάθε UK CV είναι:
- Προσοχή στην ορθογραφία. Καλά δεν το συζητώ για ορθογραφικά λάθη αυτά απαγορεύονται δια ροπάλου. Αλλά άλλο η US γραμματική που συνήθως έχεις μεγάλε στο Word σου και άλλο η UK. Άλλο center και άλλο centre. Άλλο recognize και άλλο recognise. Γι’αυτό γύρνα το Word στα αγγλικά Μ.Βρετανίας και προχώρα.
- Discrimination. ΟΧΙ φωτογραφία. Μπορεί να είσαι κουκλεντές αλλά οι Άγγλοι σε τέτοια θέματα είναι πολύ ευαίσθητοι. Discrimination τα λένε και το εννοούν. Ούτε φώτο με τα μούτρα σου θέλουν να δούν, ούτε εθνικότητα, ούτε αν είσαι παντρεμένος με 3 παιδιά, ούτε αν πήγες και πότε φαντάρος, ούτε καν ηλικία! Ναι αλήθεια, αν δεν πιστεύεις ψάχτο! *Σημείωση: Το φανταρικό για τους άντρες εδώ μετράει σαν εργασιακή εμπειρία οπότε αν έκανες κάτι άλλο εκτός από το να βαράς σκοπέτα, γράψτο (πχ εγώ ήμουν διαβιβαστής οπότε και διαχειριστής απόρρητης αλληλογραφίας άρα και έμπιστος κτλ,κτλ,κτλ)*
- Μέγεθος. Το πολύ-πάρα πολύ 3 σελίδες να είναι το CV σου (όχι resume όπως το λένε τα αμερικανάκια). Παραπάνω κανείς δεν θα το διαβάσει και ας έχεις γράψει στην Τρίτη σελίδα με bold και 24αρια Tahoma ότι είσαι υπεύθυνος για την ανακάλυψη του φάρμακου για τον καρκίνο. Σύμφωνα με μια έρευνα που διάβασα πρόσφατα λένε ότι το 80% των βιογραφικών δεν διαβάζεται πέρα από την πρώτη σελίδα (!!). Οπότε πρέπει στην πρώτη σελίδα να καταφέρεις να συμπυκνώσεις την εμπειρία, τις γνώσεις και τα skills σου.
Και πάμε στο format του βιογραφικού. Δεν υπάρχει σωστή απάντηση στο ερώτημα “Τί template να χρησιμοποιήσω;” Σίγουρα θα πρέπει να βρείς κάτι που ταιριάζει στο στυλ του επαγγέλματος και των προσόντων σου. Π.χ αν είσαι γραφίστας τότε μόνο η φαντασία σου σε περιορίζει για το στύλ του βιογραφικού. Μπορεί να κάνεις ένα πολύ κλασσικό μέχρι ένα πολύ πρωτότυπο και στις δύο περιπτώσεις η αντίδραση μπορεί να είναι από “μμμμ βαρετό” μέχρι “ουάου επιτέλους κάτι διαφορετικό!”. Η πιο safe επιλογή βέβαια παραμένουν τα κλασσικά βιογραφικά αλλά το template είναι πραγματικά κάτι υποκειμενικό και είπαμε υπάρχει εκεί έξω μια μηχανή αναζήτησης που σε βοηθάει να βρείς τα πάντα! Ξόδεψε ώρες μην βαριέσαι, ψάξε για βιογραφικά ανάλογα με το επάγγελμα σου και γιατί όχι, ανάλογα με το στυλ της εταιρίας που απευθύνεσαι! Άλλο βιογραφικό θα στείλεις στο Facebook πχ και άλλο σε μια τράπεζα. Και το ίδιο ισχύει για το πως αντιμετωπίζεις μια συνέντευξη (σωστά μαντέψατε, σε άλλο wiki).
Εγώ προτίμησα τη safe λύση και το βιογραφικό μου περιέχει τα παρακάτω μέρη:
- Με μεγάλα γράμματα, σαν κεντρικός τίτλος του βιογραφικού, το όνομα μου, η διεύθυνση, το τηλέφωνο και το email μου. Τα στοιχεία αυτά καλό θα ήταν να υπάρχουν και στο header & footer του εγγράφου έτσι ώστε να είναι ορατά σε κάθε σελίδα του CV. Σημαντικό τώρα. Αν ψάχνεις για δουλειά στην Αγγλία είναι λογικό οι πιθανότητες κάποιος να διαβάσει έστω το βιογραφικό σου μα αυξάνονται δραματικά αν δηλώσεις διεύθυνση και τηλέφωνο Λονδίνου. Δεν λέω να πεις ψέμματα. Μπορείς να βρείς ένα φίλο ή συγγενή να σε προμηθεύσει μια αγγλική κάρτα SIM και αν σου επιτρέπει να δηλώσεις την διεύθυνση του σαν δική σου. Εξάλλου όπως είπαμε θα πηγαινοέρχεσαι συχνά Αγγλία αν θέλεις να βρείς εδώ δουλειά. Τα ψέμματα δεν τα συμβουλεύω αλλά μπορείς να βρείς λύσεις για να αποκτήσεις αγγλικό τηλέφωνο και αγγλική διεύθυνση από έναν φίλο/συγγενή. Αν όχι τότε δεν έγινε και τίποτα απλώς προσπαθείς με ότι έχεις και δίνεις τα πάντα για να το πετύχεις με όσα τόξα έχεις στην φαρέτρα σου.
- Το προφίλ σου. Το κομμάτι αυτό είναι ίσως και το σημαντικότερο του βιογραφικού κατά την γνώμη μου. Είναι το πρώτο πράγμα που θα διαβάσει ο ενδιαφερόμενος και εδώ ουσιαστικά παρουσιάζεις το ΄προιόν’. Αν εντυπωσιάσεις τότε ο άλλος θα συνεχίσει να διαβάσει το υπόλοιπο κομμάτι και ήδη θα έχεις αυξήσει σημαντικά τις πιθανότητες για μια συνέντευξη. Εξάλλου, θυμίσου οτι το 90% των βιογραφικών ούτε καν διαβάζονται έτσι; Σε 4-5 γραμμές το πολύ λοιπόν παρουσίασε τον εαυτό σου, γράψε τί έχεις πετύχει, τί μπορείς να κάνεις, όχι γενικά και αόριστα αλλά σε σχέση με τη δουλειά που στέλνεις το βιογραφικό έτσι; Και το βασικότερο: γιατί αξίζει ο άλλος α)να διαβάσει το υπόλοιπο του CV και β)να σε καλέσει για συνέντευξη! Το να μπορείς σε 4-5 γραμμές να συμπυκνώσεις όλα αυτά δείχνει πολλά για το τρόπο που διαχειρίζεσαι τη σκέψη σου και για το αν πραγματικά έχεις κάτι να πείς. Και είναι φοβερό να εντυπωσιάσεις τον άλλο σε 5 γραμμές. Για το λόγο αυτό το προφίλ είναι το κομμάτι που πρέπει να εξασκηθείς περισσότερο.
- Επιτεύγματα. Στο επόμενο κομμάτι του CV καλό θα ήταν να βάλεις τα ταξινομημένα κατά σημαντικότητα αλλά και συνάφεια με την θέση στην οποία απευθύνεσαι κομμάτια που να αντικατοπτρίζουν τα επιτεύγματα σου. Τί πέτυχες; Συγκεκριμένα. Σε ποιό έργο; Ποιός ο ρόλος σου στην επιτυχία του; Τί ευθύνες και τί αρμοδιότητες είχες; 5-6 επιτεύγματα, 2-3 γραμμές κάθε επίτευγμα. Και όχι μόνο πράγματα σχετικά με δουλειά. Μπορείς να γράψεις για το τί έκανες που θεωρείς σπουδαίο, που αποδεικνύει οτι είσαι σπουδαίος σε αυτό που κάνεις, που φανερώνει το χαρακτήρα και το ήθος σου. Π.χ εγώ όταν έμεινα άνεργος έγραψα ότι πήγα και πήρα 2 πιστοποιητικά και οτι πχ την έψαξα και δεν καθόμουν να βλέπω τηλεόραση (καλά μην το γράψετε έτσι ακριβώς πιστεύω πιάσατε το νόημα)
- Καριέρα. Εδώ -και καλύτερα να είναι στην δεύτερη σελίδα, αφού είπαμε στην πρώτη σελίδα πρέπει να εντυπωσιάσεις και μετά να περάσεις στις ‘τεχνικές’ λεπτομέρειες- θα γράψεις ταξινομημένα κατά χρονολογική σειρά πού έχεις εργαστεί, το φανταρικό σου, τυχόν εθελοντική εργασία, τα πάντα! Και όχι μόνο bullet points αλλά για κάθε θέση 4-5 γραμμές για το τί έκανες γενικά, τα καθήκοντα σου και πάντα εννοείται με έμφαση σε αυτά τα προσόντα και σε αυτές τις γνώσεις που έχουν σχέση με την θέση για την οποία στέλνεις το CV. \
- Πτυχία/Πιστοποιήσεις. Κατά την γνώμη μου απλά bullets με τα πτυχία και τις πιστοποιήσεις σου. Αν τώρα δεν έχεις πολύ εμπειρία, καλό θα ήταν να τονίσεις με λίγη ουσιαστική σάλτσα τις γνώσεις σου και την εμπειρία σου από τις σπουδές σου
- Skills/Competencies. Καλή η εμπειρία και οι γνώσεις. Αλλά τί ξέρεις να κάνεις. Απλά και σταράτα. Χώρισε τα και σε κατηγορίες για να διαβάζονται πιό εύκολα. Και πάντα δίνοντας έμφαση στην θέση στην οποία απευθύνεσαι!
- Additional information. Λίγα απλά και βασικά πράγματα που δείχνουν τον χαρακτήρα σου. Πχ αν έπαιζες σε ομάδα μπάσκετ αυτό ίσως δείχνει οτι είσαι ομαδικός παίχτης. Μην γράψεις οτι σου αρέσει να παίζεις playstation! Δεν μετράει. Η αλήθεια είναι οτι δύσκολα κάποιος θα σε απορρίψει ή θα σε δεχτεί από αυτό το κομμάτι αλλά όπως κάθε παζλ, δεν είναι ολοκληρωμένο αν δεν μπούνε όλα τα κομμάτια. Και αυτό το μικρό κομματάκι του CV-παζλ χρειάζεται!
Χρησιμοποίησε power words. Key words. Λέξεις που και εντύπωση κάνουν αλλά το σημαντικότερο; Θα φέρουν το CV σου μπροστά στην αναζήτηση που κάνουν οι recruiters (λεπτομέρειες σε επόμενο wiki). Πάντα να φέρνεις τον εαυτό σου στη θέση αυτού που θα διαβάσει το βιογραφικό σου (ψάξε και στο LinkedIn για το HR της εταιρίας για να δείς ποιός μπορεί να είναι αυτός/αυτή) και να ρωτάς: “Εγώ θα με καλούσα για συνέντευξη;” Δυστυχώς το βιογραφικό δεν είναι εύκολη υπόθεση και πρέπει να είναι ένα δυναμικό έγγραφο που ανανεώνεται τακτικά. Θέλει απίστευτη υπομονή και επιμονή καθώς και οργάνωση. Θυμήσου οτι ο άλλος δεν σε ξέρει, έχει στα χέρια του μπορείς και 100 CV και πρέπει πρώτον να ξεχωρίσει το δικό σου και δεύτερον να κερδίσεις τον αναγνώστη, να τον κάνεις να πεί: “Αυτός φαίνεται οτι μπορεί να δώσει αξία στην θέση, ίσως αξίζει μια ευκαιρία”.
Φυσικά μην περιμένετε με το πρώτο ή τα πρώτα 20 βιογραφικά να σας καλέσουν για συνέντευξη. Μπορεί, δεν λέω ότι είναι απίθανο έτσι; Εγώ χρειάστηκε να στείλω πάνω από 100 CVs μέχρι να δεχτώ το τηλεφώνημα που άλλαξε τη ζωή μου. Παρακάτω μερικά χρήσιμα links: